GENEL ANDROID SİSTEM TERİMLERİ- AAB (Android App Bundle) → Google Play’de kullanılan modern uygulama paketleme formatı.
- ADB (Android Debug Bridge) → Bilgisayar ile Android cihaz arasında komut iletişimi kuran araç.
- AOSP (Android Open Source Project) → Android’in açık kaynaklı proje sürümü.
- APK (Android Package Kit) → Android uygulamalarının kurulum dosyası (.apk uzantılı).
- ART (Android Runtime) → Android uygulamalarını çalıştıran sanal makine sistemi.
- Bootloader → Cihaz açılışında işletim sistemini başlatan temel bileşen.
- Custom ROM → Geliştiriciler tarafından düzenlenmiş özel Android sürümleri.
- Dalvik → Android’in eski uygulama çalışma ortamı (ART öncesi).
- Firmware → Donanımı yöneten gömülü yazılım.
- OTA (Over The Air) → Kablosuz ağ üzerinden yapılan sistem güncellemesi.
- Recovery Mode → Sistem onarımı, ROM yükleme veya sıfırlama modu.
- Root → Android sisteminde tam yönetici erişimi kazanma işlemi.
- SDK (Software Development Kit) → Android uygulamaları geliştirmek için gerekli araç paketi.
- Stock ROM → Üretici tarafından sağlanan orijinal sistem yazılımı.
SİSTEM MİMARİSİ VE YAPISI- Build.prop → Sistem özelliklerinin tanımlandığı yapılandırma dosyası.
- Cache Partition → Uygulama ve sistem geçici dosyalarının saklandığı alan.
- Data Partition → Kullanıcı verilerinin depolandığı bölüm.
- Kernel (Çekirdek) → Donanım ile yazılım arasındaki iletişimi sağlayan sistem çekirdeği.
- Logcat → Sistem günlüklerini izlemeye yarayan hata ayıklama aracı.
- Partition → Android cihazda depolamanın farklı bölümlere ayrılması.
- SELinux (Security-Enhanced Linux) → Android’de güvenliği sağlayan erişim kontrol sistemi.
- System Partition → Android işletim sisteminin dosyalarını içeren bölüm.
- Vendor Partition → Üreticiye özel sürücülerin bulunduğu bölüm.
- Zygote → Uygulama süreçlerini başlatan Android sistem bileşeni.
BELLEK VE DEPOLAMA TERİMLERİ- Cache Memory → Uygulama verilerinin geçici olarak saklandığı hızlı bellek.
- EXT4 / F2FS → Android’in kullandığı dosya sistemi türleri.
- RAM (Random Access Memory) → Uygulamaların geçici olarak çalıştığı bellek.
- ROM (Read Only Memory) → Sistem yazılımının bulunduğu salt okunur hafıza.
- Swap / ZRAM → RAM yetersiz kaldığında kullanılan sanal bellek alanı.
- UFS (Universal Flash Storage) → Yüksek hızlı dahili depolama standardı.
- eMMC (Embedded MultiMediaCard) → Orta segment cihazlarda kullanılan daha yavaş depolama türü.
GÜÇ VE PERFORMANS TERİMLERİ- Battery Optimization → Uygulama güç tüketimini azaltan sistem özelliği.
- CPU Governor → İşlemci frekansını kontrol eden güç yönetim mekanizması.
- Doze Mode → Android’in arka plan etkinliklerini durdurarak pil tasarrufu yaptığı mod.
- Thermal Throttling → Aşırı ısınma durumunda işlemci hızının otomatik olarak düşürülmesi.
- Wakelock → Uygulamanın cihazın uykuya geçmesini engelleme durumu.
DONANIM VE İŞLEMCİ TERİMLERİ- CPU (Central Processing Unit) → Ana işlem birimi, temel hesaplamaları yapar.
- DSP (Digital Signal Processor) → Ses ve görüntü sinyallerini işleyen yardımcı işlemci.
- GPU (Graphics Processing Unit) → Grafik işlemlerinden sorumlu işlemci birimi.
- ISP (Image Signal Processor) → Kameradan gelen görüntü verisini işleyen birim.
- NPU / TPU (Neural / Tensor Processing Unit) → Yapay zekâ işlemlerini hızlandıran özel işlemciler.
- SoC (System on Chip) → CPU, GPU, modem gibi bileşenleri tek yongada birleştiren sistem.
BAĞLANTI VE AĞ TEKNOLOJİLERİ- 5G / 4G / LTE / 3G → Mobil ağ nesilleri ve hız standartları.
- Bluetooth LE (Low Energy) → Düşük enerji tüketimli Bluetooth protokolü.
- DNS (Domain Name System) → Web adreslerini IP adresine dönüştüren sistem.
- Hotspot / Tethering → Mobil veriyi başka cihazlarla paylaşma özelliği.
- NFC (Near Field Communication) → Yakın mesafe kablosuz iletişim teknolojisi.
- VoLTE (Voice over LTE) → LTE ağı üzerinden sesli arama yapma teknolojisi.
- VoWiFi (Voice over Wi-Fi) → Wi-Fi üzerinden sesli arama teknolojisi.
- Wi-Fi Direct → Cihazlar arası doğrudan kablosuz bağlantı.
YAPAY ZEKÂ VE SENSÖR TEKNOLOJİLERİ- AI Engine → Android cihazlarda yapay zekâ görevlerini yöneten birim.
- Accelerometer → Cihazın hareketini ve yönünü algılayan sensör.
- Ambient Light Sensor → Ortam ışığını ölçerek ekran parlaklığını ayarlayan sensör.
- Gyroscope → Dönme hareketlerini algılayan sensör.
- Magnetometer → Manyetik alanları algılayan pusula sensörü.
- ML Kit (Machine Learning Kit) → Google’ın makine öğrenimi araç seti.
- Proximity Sensor → Ekrana yakınlık algılayarak dokunmayı devre dışı bırakan sensör.
KAMERA VE GÖRÜNTÜ TEKNOLOJİLERİ- AI Scene Detection → Sahneye göre kamera ayarlarını otomatik optimize eder.
- Bokeh Effect → Arka planı bulanıklaştırarak portre efekti oluşturur.
- EIS (Electronic Image Stabilization) → Elektronik görüntü sabitleme.
- HDR (High Dynamic Range) → Geniş dinamik aralıklı fotoğraf modu.
- OIS (Optical Image Stabilization) → Lens hareketiyle fiziksel görüntü sabitleme.
- RAW Format → İşlenmemiş fotoğraf verisi formatı.
- Resolution (Çözünürlük) → Görüntüdeki piksel yoğunluğu (örnek: 1080p, 4K).
OYUN VE GRAFİK TEKNOLOJİLERİFrame Rate (FPS) → Saniyede görüntülenen kare sayısı.
Game Mode → Cihazın oyun sırasında performansını artıran özel mod.
GPU Turbo / Performance Boost → GPU verimliliğini artıran sistem optimizasyonları.
OpenGL ES → Mobil grafikler için geliştirilmiş grafik API’si.
Vulkan API → Düşük seviyeli, yüksek performanslı grafik arayüzü.
---
GÜVENLİK VE DOĞRULAMA TERİMLERİBiometric Authentication → Parmak izi, yüz veya iris tanıma gibi kimlik doğrulama yöntemleri.
Encryption (Şifreleme) → Verilerin koruma altına alınması işlemi.
Knox → Samsung’un güvenlik platformu.
Play Protect → Google Play uygulama güvenlik sistemi.
SafetyNet / Play Integrity API → Cihazın güvenlik bütünlüğünü doğrulayan sistem.
Secure Boot → Cihazın güvenli şekilde başlatılmasını sağlayan sistem.
---
BENCHMARK VE TEST TERİMLERİ3DMark → Grafik işlem performansını ölçen test uygulaması.
AnTuTu Benchmark → Genel donanım performansını ölçen popüler test.
Geekbench → CPU ve GPU performansını karşılaştıran benchmark aracı.
Stress Test → Donanımın kararlılığını sınamak için uzun süreli yük testi.
Thermal Test → Cihazın ısı yönetimini test eden ölçüm aracı.
---
UYGULAMA VE GELİŞTİRİCİ TERİMLERİActivity → Android uygulamasında tek bir kullanıcı arayüzü ekranı.
Broadcast Receiver → Sistem olaylarını (örnek: şarj takıldı) dinleyen bileşen.
Content Provider → Uygulama verilerini diğer uygulamalarla paylaşan arayüz.
Fragment → Activity içindeki alt kullanıcı arayüzü bileşeni.
Gradle → Android projelerini derlemek için kullanılan yapı sistemi.
Intent → Uygulama bileşenleri arasında veri aktarımını sağlar.
Manifest File (AndroidManifest.xml) → Uygulamanın tüm özelliklerini tanımlayan dosya.
Resource → Görseller, metinler ve tasarım dosyaları gibi uygulama kaynakları.
Service → Arka planda çalışan uygulama bileşeni.
View / Layout → Uygulamanın görsel arayüz elemanları.
---
SES VE MULTİMEDYA TERİMLERİAAC / MP3 / FLAC → Yaygın ses dosya formatları.
Codec → Ses veya videoyu sıkıştıran ve çözen algoritma.
Dolby Atmos / DTS → Gelişmiş ses teknolojileri.
Equalizer → Ses frekanslarını dengelemeye yarayan sistem.
Hi-Res Audio → Yüksek çözünürlüklü ses desteği.
Stereo / Mono → Ses çıkış kanal türleri.
---
KONUM VE SİSTEM SENSÖRLERİA-GPS (Assisted GPS) → Hücresel ağ desteğiyle daha hızlı konum bulma.
Galileo / GLONASS / BeiDou → Uluslararası konumlama sistemleri.
GNSS (Global Navigation Satellite System) → Tüm uydu konum sistemlerinin genel adı.
Location Services → Android’in konum verilerini sağlayan hizmeti.
---
Bu sözlükte Android platformunun tüm temel teknik terimleri alfabetik olarak gruplanmıştır.
İstersen bir sonraki adımda her terimi daha detaylı (örneklerle) açıklayan uzun sürümünü de hazırlayabilirim.
Hangisini istersin Can:
“Detaylı Açıklamalı Uzun Sürüm (örnekli)”
“Bu biçimiyle PDF olarak dışa aktarılabilir sürüm”?