Bilim insanları, günlük hayatın sıradan bir parçası olan bulaşık yıkamanın, sanıldığından çok daha ciddi sağlık risklerine neden olabileceği konusunda uyarıda bulundu. Özellikle plastik kapların bulaşık makinesinde yıkanmasının, mikroplastik salınımına yol açarak bunama, kanser ve kalp hastalıkları gibi ciddi rahatsızlıklara zemin hazırlayabileceği ortaya kondu.
Queensland Üniversitesi'nden Dr. Elvis Okoffo liderliğindeki araştırma ekibi, plastik kapların sıcaklık, deterjan ve mekanik aşınma gibi etkenlerle milyona yakın mikroplastik parçacığı suya salabildiğini tespit etti. Bu parçacıklar yalnızca diğer bulaşıkları kirletmekle kalmıyor, aynı zamanda atık su yoluyla çevreye yayılıyor ve insan sağlığı üzerinde ciddi tehditler oluşturuyor
Araştırmalar, mikroplastiklerin kan-beyin bariyerini aşabilecek kadar küçük olduğunu ve bu nedenle beyinde birikebildiğini ortaya koydu. New Mexico Sağlık Bilimleri Üniversitesi’nin 54 beyin örneği üzerinde yaptığı analizde, demans hastalarının beyinlerinde, hastalık taşımayanlara kıyasla 10 kata kadar daha fazla mikroplastik bulunduğu tespit edildi. Bu bulgular, mikroplastiklerin Alzheimer ve diğer bilişsel bozukluklarla olası ilişkisini gündeme taşıdı.Sao Paulo Üniversitesi’nden bilim insanlarının yürüttüğü bir başka çalışmada ise, ölen 14 kişiden 8’inin beyninde plastik lifler ve parçacıklar bulundu. Mikroplastiklerin özellikle burun boşluğunun üst kısmında bulunan ve koku sinyallerini beyne ileten “koku soğanı” bölgesinde yoğunlaştığı gözlemlendi. Bu da solunum yoluyla alınan mikroplastiklerin doğrudan beyne ulaşabileceğini gösteriyor.
Bulaşık makinelerinde yıkanan plastik kapların her yıkama döngüsünde milyonlarca parçacık saldığı tahmin ediliyor. Araştırmacılar, bu şekilde yılda yaklaşık altı miligram mikroplastiğin insan vücudunda birikebileceğini, bunun da yaklaşık bir pirinç tanesinin dörtte birine eşit olduğunu belirtiyor.Bulaşık makinelerindeki sıcaklıkların 70°C’yi (158°F) bulması, plastik malzemelerin kimyasal yapısının bozulmasına ve mikroplastik salınımının artmasına neden oluyor. Yıkama sırasında oluşan bu parçacıklar, yalnızca bulaşık yüzeylerine değil, uzun vadede insan dokularına kadar ulaşabiliyor.
Dr. Elvis Okoffo, “Bulaşık yıkamak gibi sıradan ev işleri bile beklenmedik şekilde hem çevreye hem de insan sağlığına zarar verebilir. Bulaşık makinelerinde yıkanan plastik mutfak eşyalarının önemli miktarda mikroplastik yaydığını tespit ettik” diyerek uyarıda bulundu.Her ne kadar bulaşık makinesi kaynaklı mikroplastiklerin kütlesi, diğer plastik kirlilik kaynaklarıyla kıyaslandığında düşük olsa da, sayılar endişe verici. Özellikle nanoplastik adı verilen daha küçük parçacıkların, vücuda çok daha kolay girdiği ve hücre işleyişini bozabilecek etkiler yarattığı belirtiliyor.
Uzmanlar, plastik mutfak eşyalarının bulaşık makinesinde yıkanmasından kaçınılmasını, mümkünse cam veya metal alternatiflerin tercih edilmesini öneriyor. Ayrıca, plastik ürünlerin sıcakla temasından olabildiğince kaçınılması ve mutfak hijyeninde dikkatli olunması gerektiğinin altını çiziyorlar.
Tüm bu veriler, plastik kullanımının uzun vadeli etkilerinin artık göz ardı edilemeyecek boyutlara ulaştığını ortaya koyuyor. Görünürde zararsız görünen gündelik alışkanlıklar bile, insan sağlığını tehdit eden mikro düzeyde tehlikeleri beraberinde getirebiliyor.
Ziyaretçiler Göremez, Görmek için
Giriş yap veya üye ol.
